بررسی تطبیقی اذن زوجه از زوج در فقه و حقوق موضوعه

چکیده : ازدواج و پیمان مقدّس زناشویی از مهمترین نهادهای اجتماعی بشری است که دین مبین اسلام به تشکیل و به دنبال آن برای حفظ و بقای این نهاد مقدّس ارزش فراوانی قائل شده است . از مهمترین عواملی که در حفظ کانون خانواده نقش کلیدی را ایفا می کند و به کاهش اختلافات خانوادگی کمک می نماید شناخت صحیح حقوق و تکالیف متقابل زوجین نسبت به یکدیگر می باشد . از جمله حقوقی که به اذعان برخی از فقها به دنبال عقد نکاح برای شوهر ایجاد می شود لزوم اذن گرفتن از شوهر جهت خروج از منزل ، عبادات مستحبّی ، نذر ، قسم وتصرّفات مالی زن می باشد . در این نوشتار به بررسی این مسأله از منظر فقه و حقوق اسلامی پرداخته می شود. جهت دستیابی به این مهم ابتدا مفهوم اذن مورد بررسی قرار گرفته است .اذن از نظر اکثر فقها ایقاع می باشد . علاوه بر آن اکثر مصادیق اذن حق است ، البتّه در مواردی نیز حکم به شمار می رود .در باب اذن زن از شوهر در موارد مختلف فوق در پاسخ به این سوال که آیا حکم قطعی الهی است یا خیر ؟بعد از بررسی ادلّه فقها در مورد لزوم اذن به نظر می رسد به علّت اشکالات عدیده ای که در دلالت ادلّه وجود دارد و با توجّه به نظرات متفاوت فقها در ارتباط با لزوم اذن شوهر می توان گفت با استناد به این ادلّه نمی توان به لزوم اذن شوهر به طور مطلق دست یافت و تنها قدر متیقن از ادلّه لزوم اذن در صورت تنافی با حقّ تمکین است . در مبحث حقوقی جهت پاسخ به این سوال که آیا لزوم اذن شوهر از حقوق برخاسته از عقد نکاح است یا خیر ؟ عقد و عقد نکاح مورد بررسی قرار گرفته است . با توجّه به تعریف عقد نکاح تنها حقّی که شوهر به دنبال نکاح می یابد حقّ تمکین است و اذن شوهر به عنوان یکی از فروعات تمکین و تنها در صورت تنافی با آن لزوم می یابد .در جوامع امروزی با توجّه به تغییر جایگاه اجتماعی زنان لزوم اذن شوهر در مواردی باعث برخی مشکلات خانوادگی می شود ،جهت رفع این مشکل با توجّه به پویائی فقه شیعه و جایگاه ویژه شروط ضمن عقد در آن می توان از شروطی مانند شرط اشتغال ،تحصیل جهت تحدید تمکین استفاده نمود . علاوه بر آن به طور مستقل از شرط تحدید تمکین که توسّط برخی فقها مطرح و نظرات مختلفی راجع به آن داده اند و به نظر تنها با مقتضای اطلاق نکاح منافات ولی با مقتضای ذات آن منافاتی ندارد می توان جهت کمک به استحکام و کاهش اختلافات خانوادگی بهره گرفت . کلید واژه : عقد نکاح ، تمکین ، اذن ،زن ، شوهر ، خروج از منزل ، عبادات مستحبّی ، نذر ، قسم ، تصرّفات مالی ، حق ، حکم ، شرط ، شرط ضمن عقد ،